UZALEŻNIENIA

Heroina jest jednym z najgroźniejszych narkotyków, który uzależnia zarówno fizycznie jak i psychicznie. Objawy uzależnienia mogą się pojawić już w początkowej fazie zażywania. Nazywana bywa narkotykiem „pierwszego razu”: już jednorazowe przyjęcie okazuje się otwarciem nieszczęścia uzależnienia. Zażywanie heroiny w sposób eksperymentalny i okazjonalny nie ogranicza ryzyka wystąpienia zespołu uzależnienia. Heroina ma bardzo duży potencjał degradujący funkcjonowanie człowieka w obszarze fizycznym i psychicznym. Popularność heroiny i zakres jej stosowania związany jest z tym, że substancja ta wywołuje silnie percepowane odczucia psychiczne.

Heroina znosi odczuwanie bólu, minimalizuje przykre doznania i wprowadza w błogostan pożądany przez zażywającego. Uzależnienie psychiczne wzrasta wraz z kolejnymi zwiększającymi się dawkami. Uzależnienie fizyczne wymusza zwiększanie dawek dobowych potrzebnych najpierw do uzyskania oczekiwanego stanu psychicznego, później już tylko do uniknięcia niezwykle przykrych objawów odstawiennych.

Najskuteczniejszą metodą leczenia w przypadku uzależnienia od heroiny jest terapia substytucyjna przy zastosowaniu leków obniżających głód narkotyku (patrz: Metadon, Suboxone). Program substytucyjny stworzony przez Stowarzyszenie „Eleuteria” zawiera kompleksową ofertę dla osób uzależnionych od heroiny. Pacjentom proponowany, a zarazem zalecany, jest udział w procesie terapii indywidualnej, a także grupowej. Każdy uczestnik programu substytucyjnego pozostaje pod opieką lekarzaoraz terapeuty prowadzącego. Leczenie substytucyjne oraz psychoterapia uzależnienia są w stanie skutecznie pomóc osobom uzależnionym w zmianie sposobu funkcjonowania.

Uzależnienie od leków przeciwbólowych, w tym opiatowych, leków uspokajających i nasennych jest powiązane z szerokim zagadnieniem uzależnień od środków psychoaktywnych. Z obserwacji klinicznych wynika, że grupa osób uzależnionych od leków opioidowych o właściwościach przeciwbólowych takich jak np. Tramal, systematycznie wzrasta. Leki te są zbyt łatwo przepisywane przez lekarzy, a pacjentów nie informuje się o potencjale uzależniającym leku.

Osoba uzależniona od leków przeciwbólowych często nie jest w stanie zaprzestać zażywania substancji samodzielnie. Konieczna jest interwencja medyczna ze względu na zagrażające dla zdrowia skutki zażywania danych substancji. Detoksykacja, czyli odtrucie powinno przebiegać pod kontrolą lekarza. Oferta Stowarzyszenia „Eleuteria” zawiera kompleksową pomoc osobom, które są uzależnione od leków przeciwbólowych opioidowych takich jak np. tramadol ( Tramal, Poltram), morfina, fentanyl, oksykodon.

Uzależnienie od leków uspokajających i nasennych – benzodiazepin, to zjawisko, które na poziomie populacji ogólnej sięga 60% i najczęściej dotyczy grupy wiekowej 26-34 lat. Grupami podwyższonego ryzyka są osoby nadużywające innych substancji psychoaktywnych, osoby cierpiące na zaburzenia nastroju, osoby ze słabym systemem wsparcia społecznego. U osób długotrwale stosujących benzodiazepiny mamy do czynienia z występowaniem szeregu zagrażających im zjawisk m.in. z tolerancjąna lek, co oznacza, że dawka stosowana dotychczas nie jest już skuteczna i nie wywołuje pożądanego efektu.

Osoby uzależnione sięgają po coraz większe dawki narażając się na negatywne konsekwencje zdrowotne. Pojawiają się fizyczne objawy odstawienia, zagrożenie padaczką polekową, a przy zażywaniu wieloletnim poważne dysfunkcje neurologiczne, obejmujące zaburzenia chodu, drżenia, wczesne zaburzenia otępienne. Specjaliści Stowarzyszenia „Eleuteria” mając na uwadze skalę zjawiska uzależnienia od benzodiazepin, stworzyli program pomocy terapeutycznej w systemie drug-free, skierowany do tej grupy pacjentów.

Uzależnienie od opiatów ( np.morfina, heroina, tramadol, kodeina, fentanyl, oksykodon, i inne) jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Ten rodzaj uzależnienia prowadzi do destrukcji zdrowotnej oraz trudnych do przewidzenia konsekwencji społecznych. W przypadku uzależnienia od opiatów, jak pokazują dane kliniczne, do nawrotów choroby dochodzi u 90 % osób uzależnionych.

Współczesne programy terapeutyczne pozwalają na skuteczną pomoc osobom uzależnionym w różnych obszarach ich życiatak, by mogli oni funkcjonować konstruktywnie bez dalszych negatywnych skutków uzależnienia. Przyjmuje się, że optymalną formą terapii jest połączenie leczenia substytucyjnego przy wykorzystaniu takich leków jak: Metadon i Suboxone, Doltard i Bunorfin. Zapewnia on retencję ( pozostawanie w leczeniu przez minimum rok) na poziomie 75%, niespotykaną w innych formach postępowania.

Kompleksowy program leczniczy Stowarzyszenia „Eleuteria” zakłada, że dobranie odpowiedniej metody terapeutycznej stanowi warunek skutecznej pomocy. Program terapii jest dostosowany do potrzeb pacjenta w sposób uwzględniający szereg indywidualnych czynników.

Buprenorfina to jeden z półsyntetycznych leków opioidowych, który ma właściwości przeciwbólowe, a także znieczulające. Charakteryzuje się tym, że ma długotrwałe i nasilone działanie przeciwbólowe bez wyraźnego działania euforyzującego,i podobnie jak metadon jest wykorzystywana w procesie leczenia osób uzależnionych od opioidów. Buprenorfina jest stosowana w Europie od 1996 r., i uznawana jest za lek skuteczny oraz bezpieczny w leczeniu uzależnienia od heroiny. Zastosowanie buprenorfiny stanowi integralny element połączonych procesów medycznego oraz terapeutycznego. Jej zaletą jest to, że w sposób wyraźny eliminuje objawy odstawienia oraz zmniejsza uczucie głodu opioidowego oraz to, że może być stosowana przez dłuższy czas bez działań niepożądanych. Buprenorfina jest określana jako lek o niskim potencjale uzależnienia, co stanowi dodatkowy jej atut. W początkowej fazie terapii stosowana jest codziennie w indywidualnie dobranej dawce, w dalszym etapie lekarz może zalecić lek co dwa lub trzy dni, co zwiększa komfort pacjenta i pozwala na podejmowanie konstruktywnych sposobów funkcjonowania.

Preparatami Buprenorfiny dostępnymi w leczeniu substytucyjnym w Polsce są Suboxone i Bunorfin.

Metadon to opioidowy lek przeciwbólowy, który działa na układ nerwowy człowieka. Wykorzystywany jest również w leczeniu zespołu abstynencyjnego po odstawieniu narkotyków, który charakteryzuje się dolegliwościami fizycznymi niepożądanymi dla pacjenta. Metadon jest też skutecznym środkiem substytucyjnym w uzależnieniu od heroiny, morfiny, tramadolu, i innych opiatów. Leczenie substytucyjne przy wykorzystaniu Metadonu stanowi jedną z form leczenia mieszczącą się w podejściu tzw. redukcji szkód. Stanowi doskonałą profilaktykę przeciw zakażeniom HIV, HCV, HBS, chorobom zakrzepowym i innym, występującym u ludzi przyjmujących narkotyki dożylnie. Jest to skuteczna forma postępowania zwłaszcza w przypadku osób, u których leczenie w podejściu tzw. „drug-free” nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. Zastosowanie Metadonu w programie substytucyjnym otwiera możliwość stabilnego funkcjonowania dla pacjenta, poprzez korzystanie z pełnej oferty medyczno – terapeutycznej. Pacjent otrzymuje perspektywę poprawy stanu zdrowia fizycznego, jakości życia oraz sposobu funkcjonowania. Stowarzyszenie „Eleuteria” od 2007 roku z powodzeniem realizuje program leczenia substytucyjnego, który zapewnia pacjentowi pełną opiekę medyczną a także terapeutyczną. Podstawą działania programu substytucyjnego Stowarzyszenia „Eleuteria” jest zindywidualizowane podejście do pacjenta.

Suboxone to produkt leczniczy stosowany w uzależnieniu od opioidów. Podobnie jak Metadon stanowi integralną część programu leczenia osób uzależnionych od heroiny. Suboxone to preparat dwuskładnikowy: buprenorfina + nalokson. Buprenorfina to składnik podstawowy, zastępujący działanie heroiny, morfiny czy tramadolu. Nalokson zabezpiecza przed dywersyfikacją użycia – braniem dożylnie preparatu (natychmiast wywołuje nieprzyjemne doznania fizyczne głodu opiatowego), może także zmniejszać psychiczne objawy abstynencji. Zakłada się, że stosowanie Suboxone pod kontrolą lekarza wyraźnie zwiększa szanse ustabilizowania funkcjonowania pacjenta uzależnionego od opioidów. Niezwykle istotną zaletą Suboxone jest to, że można zastosować ten lek nie tylko u osób dorosłych, ale także u młodzieży powyżej 15 roku życia ( w Polsce prawo pozwala na jego użycie od 18 r.ż). Długość leczenia określana jest przez lekarza, możliwa i pożądana jest redukcja podawanej dawki leku Suboxone do całkowitego zaprzestania. Stowarzyszenie „Eleuteria” jako jedna z niewielu placówek w Polsce ma w ofercie lek Suboxone dla osób uczestniczących w programie leczenia substytucyjnego. Pacjent zażywający Suboxone korzysta z rozbudowanej oferty terapeutycznej proponowanej przez Stowarzyszenie „Eleuteria”. Z danych Stowarzyszenia wynika, że osoby, które stosują Suboxone według zaleceń lekarza oraz korzystają z oferty terapeutycznej wykazują zdecydowaną poprawę funkcjonowania w życiu codziennym bez konieczności wyłącznej koncentracji na aspekcie uzależnienia. Wykazują ogólne psychologiczne zadowolenie z jakości swojego życia. Deklarują, że ta forma leczenia substytucyjnego zapewnia im życie w poczuciu pełnej trzeźwości. Redukcja dawek Suboxone w procesie leczenia postępuje wyraźnie szybciej niż w przypadku Metadonu.

Tramadol (Tramal, Poltram) jest syntetycznym lekiem działającym na receptory opioidowe i jest stosowany w leczeniu przewlekłych stanów bólu np. bólów nowotworowych, pourazowych, a także bólów na tle stanów zapalnych. Posiada właściwości uspokajające oraz przeciwkaszlowe. Tramal to lek, który posiada bardzo duży potencjał uzależnienia, może wywoływać uzależnienie zarówno fizyczne jak i psychiczne. Tramal, podobnie jak inne leki z grupy opioidów, bywa nadużywany jako narkotyk, a stosunkowo niska cena rynkowa wpływa na jego popularność. Jednak uzależnić się i zostać „narkomanem opiatowym” można zupełnie bezwiednie, w przebiegu kilkumiesięcznego leczenia bólu, biorąc lek przepisywany przez lekarza chirurga, onkologa czy internistę. Często lekarze ci niedokładnie, lub wcale, nie informują pacjentów o ogromnym ryzyku uzależnienia. Po wygaśnięciu choroby wywołującej ból, lek próbuje się nagle odstawić, co okazuje się niewykonalne. Często pacjent na własną rękę zaczyna zdobywać Tramal, chodząc od lekarza do lekarza ( tzw. doctor-shopping). Niebezpiecznie zwiększa przyjmowane dawki, tracąc nad tym kontrolę. Stosowanie Tramalu niezgodnie z zaleceniami może wywołać szereg niebezpiecznych reakcji, w szczególności po przekroczeniu dawki 400 mg na dobę. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo wystąpienia drgawek oraz utraty przytomności. Skutki stosowania Tramalu mogą być nieodwracalne. Uzależnienie od Tramalu może powodować negatywne skutki w różnych obszarach życia osoby zażywającej. Wpływa negatywnie na funkcje poznawcze i psychiczne człowieka. Wskazane jest, aby osoby uzależnione skorzystały z leczenia detoksykacyjnego, a w kolejnym etapie uczestniczyły w procesie terapeutycznym. Opcjonalną formą leczenia dla osób uzależnionych od Tramalu jest program leczenia substytucyjnego. Oferta lecznicza Stowarzyszenia „Eleuteria” skierowana jest między innymi do osób uzależnionych od opioidowych leków przeciwbólowych. Leczenie substytucyjne stosuje się wobec osób, które pobierają Tramal w dawkach znacznie przewyższających zalecone (zazwyczaj 1000-2000 mg na dobę lub więcej), i nie poradziły sobie samodzielnie lub z pomocą lekarza z próbą odstawienia leku. Poprzez zastosowanie preparatu Suboxone oraz Bunorfin Stowarzyszenie „Eleuteria” otwiera dla tych uzależnionych ludzi drogę do pozbycia się zagrażającego zdrowiu problemu. Pacjent zgłaszający się do naszego Ośrodka pozostaje pod indywidualną opieką lekarza, a także terapeuty.